Omdat er veel onduidelijkheid was over wat nu wel en niet mag volgens de DME norm heeft de Arbeidsinspectie een update gedaan om e.e.a. Te verduidelijken. Voor trilplaten en trilstampers komt het er op neer dat een machine met roetfilter volgens de norm NIET is toegestaan.
We hebben er in dit blog dan ook bewust voor gekozen een exacte kopie van de website van de arbeidsinspectie te publiceren.
Dieselmotoremissie (DME) is een kankerverwekkende stof die ontstaat tijdens de verbranding van dieselolie in motoren. Blootstelling aan DME komt voor in uiteenlopende sectoren van de arbeidsmarkt. Iedere mate van blootstelling aan DME is een gevaar voor de gezondheid van werknemers. Werkgevers zijn verplicht om hun werknemers tegen blootstelling aan DME te beschermen.
Sluipmoordenaar
Als werknemers DME inademen, hebben zij een verhoogde kans op het krijgen van long- en blaaskanker. Daarnaast kan het inademen van DME bijdragen aan het ontstaan van ernstige longaandoeningen zoals COPD en astma.
De gevaren van blootstelling zijn vaak niet zichtbaar met het blote oog. Gezondheidsproblemen die ontstaan door blootstelling aan DME uiten zich in de meeste gevallen pas jaren na de blootstelling. Zo is het een echte sluipmoordenaar. Alleen bij tijdelijke hoge blootstelling kunnen er direct merkbare effecten zijn, zoals irritaties van de ogen en van de luchtwegen (‘het slaat op de keel’).
Bedrijven in alle sectoren moeten zich inspannen om blootstelling aan DME te voorkomen. Waar dat niet mogelijk is treffen zij technische maatregelen volgens de arbeidshygiënische strategie.
Waar komt DME voor?
DME is een stof die vrijkomt tijdens het werkproces. DME ontstaat tijdens de verbranding van dieselolie in motoren. DME bestaat uit gassen, dampen en (roet)deeltjes.
Werknemers kunnen DME inademen als voertuigen of machines met een dieselmotor worden gebruikt, zowel in binnensituaties als buiten.
In bijna elke sector wordt met dieselmotoren gewerkt. Hierdoor vormt DME op veel werkplekken een risico. Voorbeelden van sectoren waarin blootstelling aan DME relatief veel voorkomt zijn: bouw en infra, transport en logistiek, afvalverwerking en industrie.
Enkele voorbeelden van veelvoorkomende typen dieselaangedreven machines en voertuigen zijn:
- Bestelwagens;
- Vrachtwagens;
- Heftrucks;
- Shovels, graafmachines;
- Generatoren, aggregaten;
- Hoogwerkers, verreikers, kranen;
- Trilplaten, trilstampers.
Verplichtingen voor werkgevers
Omdat DME een kankerverwekkende stof is, moet altijd eerst gekeken worden of de dieselmotor vervangen kan worden door een ander type aandrijving. Wanneer dat mogelijk is, ben je als werkgever verplicht om de dieselmotor te vervangen.
Verder moeten werkgevers bij het nemen van maatregelen tegen blootstelling aan DME uitgaan van de volgorde van de arbeidshygiënische strategie. Deze strategie heeft als uitgangspunt het voorkomen en beperken van blootstelling aan gevaarlijke stoffen door maatregelen te nemen zo dicht mogelijk bij de bron.
De strategie bestaat uit 4 niveaus van maatregelen, die volgordelijk moeten worden doorlopen:
Niveau 1
Allereerst moet een werkgever zich inspannen om de dieselmotor te vervangen door een minder schadelijk alternatief.
Bijvoorbeeld: het vervangen van een graafmachine met dieselmotor door een elektrische graafmachine.
Is vervanging technisch niet uitvoerbaar? Dan moet de werkgever in zijn Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) onderbouwen waarom dit op dat moment niet kan. Pas dan mag worden overgegaan naar niveau 2: het nemen van technische maatregelen.
Niveau 2
Niveau 2: Technische maatregelen
Is vervanging technisch niet uitvoerbaar? Dan moeten technische maatregelen worden genomen. Deze technische maatregelen moeten de risico’s van blootstelling aan DME voorkomen of beperken.
Bijvoorbeeld: het plaatsen van een roetfilter op de machine met een dieselmotor.
Is het nemen van technische maatregelen niet mogelijk of niet doeltreffend genoeg en is daarvoor een aanwijsbare reden? Ga dan naar niveau 3: het nemen van collectieve- of organisatorische maatregelen.
Niveau 3
Niveau 3: Collectieve- of organisatorische maatregelen
Is het nemen van technische maatregelen technisch niet uitvoerbaar? Tref dan collectieve beschermingsmaatregelen bij de bron of neem organisatorische maatregelen.
Bijvoorbeeld: het beperken van de toegang tot bepaalde werkplekken.
Kunnen er geen collectieve- of organisatorische maatregelen worden genomen en is daarvoor een aanwijsbare reden? Ga dan naar niveau 4: persoonlijke beschermingsmiddelen.
Niveau 4
Is het nemen van collectieve- of organisatorische maatregelen technisch niet uitvoerbaar? Zorg dan voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor werknemers die (kunnen) worden blootgesteld aan DME.
Bijvoorbeeld: het dragen van ademhalingsmaskers (met zowel een gas-dampfilter als een deeltjesfilter).
Werknemers mogen de persoonlijke beschermingsmiddelen niet blijvend dragen. Beperk de duur tot wat strikt nodig is.
Voor ieder type trilplaat is er een alternatief, hiermee komen niveau 2 tot en met 4 te vervallen.